Mindfulness staat letterlijk voor “vol aandacht zijn”. Mindful zijn wil zeggen dat je aandachtig bent in het moment zonder oordeel. Je kiest ervoor om je aandacht op iets te richten. Door zoveel mogelijk in het moment te leven en een houding van acceptatie (zonder oordeel) aan te nemen wordt je bewust over je eigen bewustzijn. Door het regelmatig oefenen van mindfulness-technieken kan je op termijn je afdwalende geest sneller tot de aandacht roepen. En dat is niet enkel een voordeel voor je productiviteit maar ook voor je mentaal welzijn. Onderzoek toonde aan dat een toename van welzijn niet noodzakelijk afhankelijk is aan meer plezierige activiteiten, maar eerder aan de mate waarin deelnemers een activiteit met aandacht kunnen doen. De afwas doen met volle aandacht bijvoorbeeld. Door je aandacht te vestigen op een activiteit zet je de eindeloze stroom van (vaak negatieve) gedachten uit. Een afgeleide geest is een ongelukkige geest.

Most humans are never fully present in the now, because unconsciously the believe that the next moment must be more important than this one. But then you miss your whole life, which is never not now. And that’s a revelation for some people: to realize that your life is only ever now. – Eckhart tolle

 

Mindfulness is een techniek om meer mindful te worden. Je traint je aandacht door bewust aandachtig te zijn. In het boek mindgym beschrijft Wouter De jong dat we ongeveer de helft van onze tijd (47% van de dag) dagdromen. Als we dan rekening houden met dat we 8 uur per nacht slapen wil dit zeggen dat we op ons 30^ste ongeveer 20 jaar van ons leven onbewust hebben geleefd!

Automatische piloot

We werken vaak op automatische piloot en dat is niet goed voor onze aandacht. Multitasken is de standaard.  “Solotasken” wordt als tijdsverlies gezien. Compernolle , neuropsychiater, beschrijft dat het echte tijdsverlies net multitasken is, want het maakt je ontzettend inefficiënt. Je hebt meer tijd nodig en je werkt minder productief. Heel tegenstrijdig want alles moet net zo productief mogelijk zijn in deze tijd, zelf momenten van ontspanning. Die information overload waar zo vaak over gesproken wordt zit volgens hem tussen onze oren. Want we zoeken het zelf. We gaan steeds op zoek naar nieuwe stimuli, die dopaminefix. We zijn informatieverslaafd. We zijn dus medeplichten en zijn zelf onze grootste afleiding. Onze aandachtspier wordt dagelijks overladen met informatie en op langere termijn wordt dit ons teveel. “Het is de beste methode ooit bedacht om op te branden”.

We zitten met ons hoofd altijd in de toekomst of in het verleden. Het is belangrijk om te leren hoe we onze aandacht terug naar het nu brengen.

Effecten van mindfulness/ aandachttraining

De voordelen van mindfulness zijn talloos. Mindfulness toont overweldigende resultaten op zowel geestelijk als lichamelijk vlak. Onderzoek toont aan dat op één dag intensieve mindfulness al veel veranderingen teweeg brengt in de genetische expressie van bepaalde moleculen. Het is één van de weinige technieken die bewezen is bij de bestrijding van depressie en angststoornissen. Mindfulness versterkt het immuunssysteem,  het is onstekingsremmend, pijnstillend, verbetert de concentratie, zelfbeheersing en verhoogt ons geluksgevoel.

Een aantal indrukwekkende onderzoeken tonen aan dat personen die aandachtraining deden meer anti -lichamen ontwikkelen. Een ander onderzoek met patiënten met chronische pijn van toont dat aandachttraining pijnstillend werkt. In dit onderzoek werd de activiteit van de hersenen gemeten. De patiënten zagen hoe pijn hun werd voorgesteld door vuur. Hoe meer pijn ze voelden, hoe meer activiteit in hun hersenen en hoe groter de vlammen. Door aandachts-training oefenden de patiënten om de vlammen kleiner te maken. De patiënten veranderden op deze manier actief de structuur van hun hersenen, want op deze manier nam de pijn effectief af.

Door aandachtstraining wordt je bewuster van je eigen bewustzijn. Hans Seyle, dé bekende stress prof, is een voorstander van mindfulness voor stressreductie. Aandacht is een hefboom van veerkracht en één van de factoren voor een “happy brain” (Richard Davidson).

Aandacht

Onze aandachtsspanne wordt steeds korter. 8 seconden om precies te zijn. Dat is de gemiddelde tijd dat we onze aandacht onafgebroken op iets kunnen richten. En het wordt steeds korter. In het boek “Mindgym “ wordt aandacht het “nieuwe goud” genoemd. Alles vraagt onze aandacht.

We overprikkelen onze aandachtspier door de overmaat aan informatie. Maar we kunnen onze aandachtspier versterken, door aandachttraining. We onderscheiden verschillende soorten aandacht.

• Gerichte of selectieve aandacht

Gerichte aandacht is wanneer je verzonken bent in een goed boek, een spannend moment in je favoriete serie, een moeilijk sudoku invult of een draad door een naald probeert te steken. Je volledige aandacht is gericht op de activiteit. Dit is een enorm effectieve vorm van aandacht. Deze vorm van aandacht zorgt ervoor dat je de activiteit afmaakt en verlaagt de kans op fouten.

• Open aandacht

Open aandacht is een heel brede vorm van aandacht. Je stelt je open voor verschillende prikkels. Dit kan de zon op je huid zijn, een insectje in je haren, muziek op de achtergrond,… Deze vorm van aandacht geeft een boost aan het creatieve deel van je brein. Dit verklaart waarom we vaak met de beste ideeën komen wanneer we onszelf even afleiden.

• Externe aandacht

Deze vorm van aandacht helpt je veranderingen in de omgeving opmerkt, het heeft invloed op ons aanpassingsvermogen. Het zorgt ervoor dat je het mooie nieuwe kleedje van je vriendin opmerkt of merkt dat het gaat regenen.

• Interne aandacht

Interne aandacht is aandacht voor jezelf. Je gedachten, gevoelens of lichamelijke sensaties. Door stil te staan bij jezelf verkrijg je informatie over je eigen state of mind. Interne aandacht helpt ook bij impulsbeheersing.

• Meta aandacht

Door aandacht te besteden aan je aandacht  groeit je aandacht. Hierdoor merk je op welke aandachtvorm je gebruikt. Bijvoorbeeld het moment dat je doorhebt dat je al de hele tijd niet aan het luisteren was tijdens een belangrijke vergadering.

Mindwandering

In het boek Mentaal Kapitaal beschrijft Elke Geraerts hoe belangrijk het is om ook de tijd te maken om onbewust te zijn. Als we echt de helft van de tijd aan het dagdromen zijn, wil dit zeggen dat we dit nodig hebben. Maar in deze tijd laten we het niet vaak toe. We richtten onze aandacht snel op iets nieuws. Even tijd, dan halen we snel onze smartphone boven.

Bewust dagdromen/ piekeren helpt bij het verwerken van emotionele gebeurtenissen. Het zet een verwerkingsproces in gang. Mindwandering maakt je ook creatiever, vatbaarder voor nieuwe ideeën en het laadt je batterijen weer op.

Let wel op. Ik heb het hier over bewust mindwandering. We moeten dus bewuster gaan piekeren en dagdromen om het minder te doen op momenten dat we niet mogen.

Mindfulness in de praktijk

Mindfulness moet je toepassen in de praktijk. Je moet het oefenen. Het is geen filosofie. Je kan erover lezen, opzoeken, maar als je het niet zelf doet zal je niet vooruit geraken. Wouter De Jong beschrijft dit in het boek Mindgym als een doktersvoorschrift. Je kan het op je nachtkastje leggen en elke avond lezen, maar als je er niets mee doet ben je er ook niks mee.

Probeer dus mindfulness toe te passen doorheen je dag. Hoe vaker je het doet, hoe beter het zal lukken. Observeer hoe vaak je afgeleid wordt en door wat. Probeer je afdwalen niet te controleren maar het gewoon zonder oordeel te observeren. Je kan ook de tijd nemen om meer intensievere vormen van mindfulness te oefenen. Maar neem jezelf vooral niet té serieus. Het afdwalen van gedachten als je net actief aandachtig probeert te zijn kan heel frustrerend zijn. Onthoud dus vooral tijdens het uitoefenen van mindfulness dat het terugbrengen van je aandacht net de bedoeling is. Geef dus niet op! Hoe vaker je oefent hoe aandachtiger je zal worden.

De belangrijkste minuut in je leven is de volgende.