Een haastige maatschappij

Vandaag de dag komen angststoornissen, verslavingen, burn-out en zelfdodingen meer voor dan ooit te voren. De wereldgezondheidsorganisatie schat dat tegen 2020 depressie de meest voorkomende ziekte in de Westerse landen wordt. In het boek "Mentaal kapitaal" haalt Elke Geraerts aan dat de Belgische stichting voor Innovatie en arbeid becijferde dat maar liefst bijna 10% van de werkende bevolking kampt met burn-out klachten. Twee op de vier werknemers ervaart stress en één op de vier ondervindt daar mentale en fysieke klachten van. Door de technologische veranderingen zijn we constant bereikbaar wordt dit ook verwacht van ons. Door de hoge eisen op de arbeidsmarkt zijn we nooit klaar met werken. 

Het is duidelijk dat onze mentale toestand lijdt onder de druk en stress van deze tijd. We leven in een jachtige maatschappij. We leven continu ergens naartoe. Gaat het goed? Dan zoeken we naar manieren hoe het nog beter kan. 

Behoeftepiramide

Maar we ervaren niet alleen veel druk van buitenaf, we zijn ook heel streng voor onszelf. Vroeger was een goede huisvesting en voeding het belangrijkste waar we naar op zoek waren. Nu gaat het veel verder. We willen een grote vriendenkring, we willen zoveel mogelijk likes op ons onze instgramposts en we willen de beste versie van onszelf zijn. Als we niet aan deze behoeften kunnen voorzien dan worden we bezorgd, angstig of gestrest. 

In deze welvarende maatschappij overstijgen bij velen de behoeften reeds de onderste lagen van de piramide. Toch vinden wel elke keer iets nieuws om na te streven. Pas dan zullen we echt gelukkig kunnen zijn. Dan hebben we het gemaakt. Maar er komt altijd wel iets nieuws.

Allan watts beschreef het leven als een dans. Het heeft geen eindbestemming. Toch leven velen van ons alsof ze onderweg zijn naar iets. 

Bekijk hier het filmpje 

Life is like a camera. Just focus on what's important and capture the good times, develop from the negatives and if things don't turn out, just take another shot.

Mentaal welzijn

Wie zich mentaal goed voelt kan zijn talenten ontplooien, gaat beter om met de dagelijkse stress en belangrijke levensgebeurtenissen, kan productief en vruchtbaar werken, en draagt meer bij aan de gemeenschap (WHO).

We willen allemaal gelukkig zijn. Het is het achterliggende motief van alles dat we doen. We proberen vanalles om onszelf goed te laten voelen. We kopen nieuwe kleren om er op ons best uit te zien, we leiden onszelf af met Netflix, we zitten uren achter de computer of we starten halsoverkop aan een nieuwe relatie. Maar dit is steeds een "Quick fix". Het is een tijdelijke snelle oplossing om ons beter te voelen. We vermijden wat we écht zouden moeten doen. Naarbinnen kijken. Terug in contact komen met onszelf. Bewust worden over onszelf. Wie we zijn. Wat we willen? Waarom we bepaalde gevoelens hebben. En leven in het nu.

Rol van de omgeving

De veranderde omgeving speelt een grote rol bij de ontwikkeling van burn-out en depressies in deze tijd. Toch is omgeving niet de grootste factor die een rol speelt in de ontwikkeling hiervan. Elke Geraerts beschrijft dit in "mentaal kapitaal" als een tweeluik. De context en je persoonlijkheidskenmerken. Hoe je dingen interpreteert uit je omgeving en erop reageert en terugkaatst, je mentale veerkracht, speelt een grote rol.

Life is 10% what happens and 90% how you react to it. 

Wat is mentale veerkracht?

Veerkracht is een gezonde mentale conditie. Veerkracht helpt ons op een goede manier om te gaan met druk uit omgeving en te herstellen na moeilijke situaties en trauma. Als we mentaal veerkrachtig zijn bekijken we tegenslagen of moeilijkheden als mogelijkheden. We kunnen er uit leren of we ontdekken dingen over onszelf die we anders nooit hadden ontdekt. Mentale veerkracht kenmerkt zich door een gevoel van eigenwaarde, zelfzekerheid, duiding, een doel in het leven, empathie, vriendelijkheid, vastberadenheid. Je ervaart een gevoel van geluk, onafhankelijk van de situatie. Je kan op een positieve manier naar het leven kijken wat er ook op je pad komt.

Je mindset ligt aan de basis van mentale veerkracht. Het bepaalt hoe vatbaar we zijn voor negatieve emoties.

Voor veel mensen klinken woorden of uitspraken zoals "mentale veerkracht" of "thuis zijn in je eigen bewustzijn" een beetje zweverig of niet wetenschappelijk. Maar dankzij breinonderzoek weten we nu dat zelfcontrole, zelfbeeld, bewustzijn, focus en optimisme vaardigheden zijn die we zelf kunnen gaan ontwikkelen en oefenen en zoals hierboven al besproken in direct contact staan met het gevoel van geluk.

Ook wil ik nog even nadruk leggen dat onze fysieke veerkracht ( voeding, beweging, slaap,..) ook veel invloed heeft op hoe we omgaan met stress. Dit bespreek ik reeds onder het luikje algemene gezondheid.

Wat is veerkracht niet

Veerkracht wil niet zeggen dat je nooit meer mentale pijn (verdriet, teleurstelling,..) zal voelen of compleet stress bestendig zal worden. Het wil gewoon zeggen dat je er op een gepaste manier mee om leert gaan.

Er zijn ook geen wondermiddeltjes die je in één handomdraai veerkrachtig en mentaal sterk zullen maken. Zoals hierboven al uitgelegd moet je ze blijven trainen en eigen maken aan je routine en leefwereld. Mentaal veerkrachtig word je stapje per stapje. Het is een keuze die je maakt en waar je tijd voor neemt. 

Er bestaat  geen universele techniek die bij iedereen werkt. Alhoewel het bewezen is dat meditatie enorm veel voordelen biedt op zowel je mentale als lichamelijke functioneren staat niet iedereen daar open voor. Sommige mensen halen het meeste voordeel uit een wandeling in de natuur en anderen uit meditatie of yoga. Je moet zoeken wat het beste past bij jouw levensstijl en jou het meeste aanspreekt, zodat je er met plezier tijd voor wil maken.

Je mentale veerkracht versterken

Er is reeds veel onderzoek gedaan naar wat de mens veerkrachtiger maakt. Maar toch blijkt dat deze informatie nog te weinig wordt vertaald naar de praktijk. Men schiet nog steeds vaak pas in actie als het te laat is. Pas wanneer we een burn-out krijgen dringt het tot ons door dat we tijd moeten nemen voor onszelf.

Onthaasten/ terug naar jezelf

Op deze blog zal ik  verschillende handvaten, technieken en tips aanbieden. Het is aan jou om te zoeken welke het beste bij jou passen.

Wees steeds lief voor jezelf. De eerste stap naar veerkracht start met mededogen volgens Rick Hanson (auteur van het boek "veerkracht"). Streef bij het uitproberen van de technieken dus niet naar perfectie. Gewoontes aanleren en gedragsverandering heeft tijd nodig. Doe gewoon je best. Je best doen is in elke situatie anders.  Je "best" zal anders zijn na een vermoeiende dag dan na een hele dag ontspannen en dat is volledig oké.

two of the great lessons humanity

will learn in the 21ste century will be:

to harm another is to harm oneself

when you heal yourself, you heal the world

- Yung Pueblo

Referentielijst