De term Homo sapiens staat letterlijk voor the thinking species of de denkende mens. Maar is het echt onze intelligentie dat ons drijft en onze keuzes beïnvloedt. Zit ons rationeel denkend vermogen aan het stuur van onze beslissingen? Of heeft de impulsiviteit van onze emoties toch meer invloed op ons dan dat we zelf beseffen? En vooral, hoe brengen we onze intelligentie naar onze emoties zodat we de juiste beslissingen maken in functie van onze verlangens, doelen en ons algemeen welzijn?
Emoties hebben evolutionair gezien veel waarde. Ze zijn in groot belang van onze overleving. Ze hebben een motiverende functie. We zullen zaken die negatieve gevoelens veroorzaken zoveel mogelijk vermijden en we gaan actief op zoek naar wat ons blij maakt. Ze spelen een belangrijke rol in onze communicatie, denk maar aan de sprekende blik van iemand die vindt dat je er goed uitziet of de lichaamstaal van iemand die slecht nieuws komt vertellen. We krijgen een buikgevoel als er iets niet klopt. Ze zorgen er kortom voor dat we weten wat me moeten doen zonder er al te veel bij na te moeten denken.
We zouden kunnen zeggen dat we “twee breinen” hebben. Één dat denkt en één dat voelt. Het rationele cognitieve brein en het emotionele brein of ook wel het hoofd en het hart genoemd. Het grootste deel van de tijd zijn de twee breinen in harmonie met elkaar. Ze gidsen ons door het leven. Maar als passie in beeld komt neemt het emotionele brein vaak het stuur over, dit wordt door Daniel Coleman (de geestelijke vader van emotionele intelligentie) beschreven als emotional hijacking.
Emotional hijacking
Emotional hijacking is het ondoordacht reageren vanuit je emoties. Achteraf vragen we ons af hoe we ons zo irrationeel konden gedragen en hebben we spijt. Het zorgt ervoor dat we verkeerde keuzes maken, woedend worden over een misverstand of panisch door angst niet op het vliegtuig kunnen stappen.
Emotionele reacties kunnen dus voor redelijk wat turbulentie in ons leven zorgen. We kunnen ons verliezen in een storm van onze emoties.
Constructief met emoties omgaan
Velen van ons onderdrukken of vermijden emoties, anderen rumineren er op los. Bij rumineren raak je gevangen in een looping van gedachten. De emotie houdt daardoor veel langer aan dan als je er op een constructieve wijze mee was omgegaan. Een gevolg daarvan is dat je aandacht vermindert en je terugvalt op routinematig gedrag, waardoor je niet meer in het “nu” bent. En als je de andere blogpostjes hebt gelezen dan weet je vast wel al dat dat niet best is voor je welzijn!
Emoties zijn impulsen die ons aanzetten tot actie. Neem nu boosheid bijvoorbeeld. Zonder een moment van bezinning is de kans groot dat je op een aanvallende manier zal reageren. Wat dan weer leidt tot weerstand bij de tegenpartij. Je kent het wel die banale discussietjes die ontaarden in een gigantische ruzie. Als je geluk hebt, kan je er achteraf samen om lachen. Maar we hebben jammer genoeg niet altijd geluk, en dan blijven we enkel met de wrakstukken over.
Emoties kunnen dus voor problemen zorgen als ze te overweldigend zijn. Het is belangrijk om te weten dat sterke emotionele reacties, bij jezelf en anderen, vaak een link hebben met ingrijpende ervaringen in het verleden. Wees dus niet te hard voor je eigen en anderen hun emoties, maar kijk waar ze vandaag komen en hoe je ermee kan omgaan.
De verkeersleiders van ons leven
We willen zo veel mogelijk onplezierige emoties vermijden en we zijn in een constante zoektocht naar plezierige emoties. Maar we hebben onplezierige emoties nodig om te floreren. Er komt zoveel moois uit negatieve emoties, denk maar aan de schilderwerken van Vincent Van Gogh, je favoriete depri liedjes of die fantastische nieuwe serie die je tranen met tuiten laat huilen (Normal People ahum). Dr. Joan Rosenberg, psychologe, legt heel mooi uit hoe negatieve gevoelens eigenlijk een geschenk zijn en ze ons vormen tot wie we zijn. Ze wijzen ons de weg. Emoties op zich duren niet lang dan 90 seconden. Het zijn wijzelf die ze keer op keer terugbrengen door ze eerst te ontvluchten en erna over de situatie rumineren of piekeren. Probeer dus je (negatieve) gevoelens niet te ontvluchten, maar leer zweefvliegen op de (lucht)golven.
(Je kant de link onderaan dit blogbericht vinden).
Zo neem je het stuur over
Het is moeilijk om invloed uit te oefenen op het ontstaan van emoties. Vaak overkomen ze ons. Maar je kan meer controle krijgen over je emoties door de tijd te nemen om er aandacht aan te schenken en ze effectief te voelen. Zo creëer je een bewustzijn over je emoties. Wat willen ze je zeggen? Hoe kan je dit vertalen in constructief gedrag? Hoe betrek je je omgeving bij je emoties?
Emotieregulatie is de term die gebruikt word voor het herkennen en ervaren van je emoties, zodat je er op een constructieve wijze mee kan omgaan. Bijvoorbeeld door het communiceren van je gevoelens naar anderen of het herevalueren van je gevoelens, indien nodig, om zo optimaal te functioneren en je welzijn te vergroten.
DANK vier stappenplan
Net als bij gedachten draait het om even tijd te nemen om in jezelf te keren en echt je emoties te voelen. Op deze manier word je bewust van je emoties en krijg je inzicht in wat ze willen zeggen en wat je ermee moet doen.
Duiden
Het herkennen en plaatsen van je emoties. Wat voel ik? Wat heeft ervoor gezorgd dat ik mij zo voel? Op deze manier maak je je los van de hijacking van je emoties en krijg je er grip op. De emoties voelen minder zwaar. Het kan bijvoorbeeld helpen om je emoties van je af te schrijven. Dit maakt zoiets als een dagboek een zeer goede tool om te reflecteren en je emoties te duiden.
Accepteren
De tweede stap is het accepteren van je emoties. In de woorden van Wouter De jong (compassie- en mindfulnesstrainer): “je gevoelens zijn er om te aanvaarden, problemen zijn er om opgelost te worden". Het toelaten van je gevoelens zorgt ervoor dat je er op termijn beter mee kan omgaan.
Niet
Niet staat voor niet handelen en niet identificeren met je emoties. Deze fase draait om het loslaten van de emotie. Wat maakt het zo moeilijk om het los te laten? Waarom houd je de emotie vast? We hebben de neiging om vast te houden aan bepaalde overtuigingen die ons functioneren belemmeren. Dit vertaalt in koppigheid na een ruzie of het niet kunnen vergeven van een onschuldige fout.
Kalmeren
In deze fase gaat het over wat jij nodig hebt. Wat vertelt de emotie jou? Hoe kan je de emotie omzetten in constructief gedrag? Wat heb je nodig? Hoe maak je dit duidelijk aan je omgeving? Hoe kunnen ze helpen?
Door de Dank-methode krijg je grip op je emoties. Je wordt als het ware de piloot van je emoties. Door inzicht te krijgen in je negatieve emoties zullen ze minder lang aanhouden. Je zal ontdekken dat je emoties niet het probleem zijn, maar je weerstand ertegen. Dus volgende keer als je zo een emotiegolf (groot of klein) voelt aankomen: voel, aanvaard, leer eruit en laat terug los.
Noortje
Feelings are just visitors, let them come and go
Bekijk hier de video " Emotional mastery: The gifted wisdom of unpleasant feelings" van Dr Joan Rosenberg (psychologe en auteur).
Merk je dat je emoties vaak de bovenhand nemen? Ben je op zoek naar persoonlijke begeleiding of heb je nood aan een goed gesprek met een psycholoog?
Op de site van Beter Gezond vind je hulpverleners in je buurt op één centraal platform. Zo vind je eenvoudig een hulpverlener die bij je past.
Reactie plaatsen
Reacties
❤️
Herken ik hier invloeden van het boek ‘Veerkracht, een handleiding voor innerlijke rust, kracht en geluk’ van Rick Hanson 😊🌸 (top boek) ? Goed geschreven!! Goed bezig, Noortje aka Jana ❤️
Deze blog deed me echt reflecteren. Ik herken me in het rumineren en da schade effe men ego haha. Maar ik dacht ook van 'aaah daarom blijf ik zo lang met emoties zitten'. Dit was een zeer interessant stuk